مهمترین و متداول ترین نشانه خرابی بوش، رینگ و پیستون، روغن سوزی موتور است که در این حالت دود آبی از اگزوز خارج می شود و روغن موتور در فواصل زمانی کوتاه کم می کند.
وظیفه موتور در خودروهای بنزینی سبک (مانند پژو (۲۰۶ تیپ ۲،۳،۵، SD، ۴۰۵ پارس) سمند، تندر ۹۰ (ال۹۰) و پراید) تبدیل انرژی شیمیایی بنزین به نیروی محرکه خودرو است.
سیستمهای زیر با همکاری یکدیگر، موتور را قادر به انجام وظیفه خود می کنند:
سیستم سوخت رسانی، سیستم تامین هوا، سیستم خنک کننده موتور، سیستم روغنکاری موتور، سیستم جرقه زنی شمع، سیستم خروج دود از محفظه احتراق.
در این مقاله وظیفه قسمتهای محرک داخل موتور و علائم خرابی آنها آورده شده است.
۱ . میل لنگ
مطابق شکل بالا، طراحی و شکل خاص میل لنگ، حرکت رفت و برگشت پیستون را به حرکت دورانی تبدیل می کند.
علائم خرابی میل لنگ:
۱٫ شنیدن صدای تق تق شدید از موتور به هنگام گاز دادن، که اصطلاحا به آن یاتاقان زدن می گویند.
۲٫ قفل شدن موتور، که در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی شود.
علت خرابی میل لنگ:
علت خرابی میل لنگ نرسیدن روغن به آن است و در واقع ایراد اصلی در سیستم روغن کاری موتور است.
۲ . یاتاقان
مطابق شکل بالا، یاتاقان ورقه ای به شکل نیم دایره و نازک است که بین “میل لنگ و سیلندر” و “میل لنگ و شاطون” قرار می گیرد.
یاتاقان ها با روغن موتور در تماس هستند و وظایف زیر را بعهده دارند:
۱٫ تنظیم لقی عمودی بین میل لنگ و سیلندر.
۲٫ کم کردن اصطکاک بین “میل لنگ” و “سیلندر” و جلوگیری از خوردگی آنها.
۳٫ کم کردن اصطکاک بین “میل لنگ” و “شاطون” و جلوگیری از خوردگی آنها.
علائم خرابی یاتاقان:
۱٫ شنیدن صدای تق تق شدید از موتور به هنگام گاز دادن، که اصطلاحا به آن یاتاقان زدن می گویند.
۲٫ قفل شدن موتور، که در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی شود.
علت خرابی یاتاقان:
علت خرابی یاتاقان نرسیدن روغن به آن است و در واقع ایراد اصلی در سیستم روغنکاری موتور است.
۳ . شاطون
مطابق شکل بالا، شاطون از یک طرف به پیستون و از طرف دیگر به میل لنگ متصل است. شاطون حرکت بالا و پایین پیستون را به میل لنگ منتقل می کند.
لنگ های متحرک میل لنگ، با توجه به شکل و طراحی آنها، حرکت عمودی شاطون را به حرکت دایره ای تبدیل می کند.
علائم خرابی شاطون
معمولا دو نوع خرابی برای شاطون بوجود می آید:
۱٫ بریدن یا شکستن شاطون: که در این حالت به سیلندر موتور نیز آسیب وارد می شود و موتور کاملا از کار می افتد.
۲٫ شل شدن پیچ های اتصال “شاطون” به “میل لنگ”، یا خلاصی میله ای که “شاطون” را به “پیستون” وصل می کند (گژن پین): که در این حالت وقتی پدال گاز را به آرامی فشار داده و رها کنیم، صدای لق لق خفیف از موتور شنیده می شود.
علت خرابی شاطون:
خرابی شاطون معمولا به یک یا ترکیبی از دلایل زیر اتفاق می افتد:
۱٫ نامرغوب بودن آلیاژ شاطون و قطعات جانبی.
۲٫ نرسیدن روغن به اتصالات شاطون.
۳٫ وارد آوردن فشار بیش از حد به موتور.
۴ . بوش، رینگ و پیستون
بوش، رینگ و پیستون در شکل زیر نشان داده شده اند:
این سه قطعه کنار هم کار می کنند و وظایف زیر را بعهده دارند:
- متراکم کردن مخلوط هوا و سوخت (بدون اینکه این مخلوط از کنار پیستون فرار کند) و آماده کردن آن برای انفجار.
- جذب بیشترین نیروی حاصل از انفجار (بدون اینکه نیروی این انفجار از کنار پیستون فرار کند) و انتقال آن به شاطون و نهایتا به میل لنگ.
- رینگ مانع از ورود روغن موتور به محفظه احتراق می شود.
زیرا در اینصورت موتور دچار روغن سوزی شده و دود آبی از اگزوز خارج می شود.
- رینگ مانع از انتقال حرارت حاصل از انفجار به روغن موتور می شود.
رینگها حلقه هایی از جنس آلیاژ بسیار مرغوب هستند که تحمل حرارت و فشار بالایی را دارند.
مطابق شکل بالا این رینگ ها به دور پیستون قرار می گیرند و در محفظه بوش به سمت بالا و پایین حرکت می کنند.
علائم خرابی بوش، رینگ و پیستون
مهمترین و متداولترین نشانه خرابی بوش، رینگ و پیستون، روغن سوزی موتور است که در این حالت دود آبی از اگزوز خارج می شود و روغن موتور در فواصل زمانی کوتاه کم می کند.
اگر علاوه بر خروج دود آبی از اگزوز، صدای غیر عادی در کارکرد موتور وجود داشته باشد، و
یا اینکه موتور بد کار کند (تک کارکند)، احتمال شکستن رینگ پیستون را نیز باید در نظر گرفت.
یکی دیگر از نشانه های ضعیف شدن رینگ و پیستون و یا گشاد شدن بوش، کمتر شدن قدرت موتور است.
علت خرابی بوش، رینگ و پیستون
این سه قطعه دائما با یکدیگر در اصطکاک هستند و معمولا بر اثر کارکرد بالای موتور فرسوده می شوند.
از دیگر علتهای خرابی این سه قطعه عبارتند از:
۱٫ وارد آوردن فشار بیش از حد به موتور.
۲٫ استفاده از روغن موتور نادرست و یا نامرغوب.
۳٫ در برخی موارد نادر، نشت زیاد بنزین در سر پیستون، باعث خشکی رینگ شده و در نهایت در محفظه بوش خوردگی ایجاد می شود.
۴٫ استفاده از رینگ نامرغوب می تواند به محفظه بوش آسیب برساند.
۵ . بغل یاتاقانی
بغل یاتاقانی قطعه ای است هلالی شکل، که وظیفه آن تنظیم لقی افقی میل لنگ است. تعداد این قطعه در موتورهای مختلف ممکن است بین ۲ تا ۴ عدد متغیر باشد.
محل قرارگیری این قطعه بین بلوک سیلندر و یکی از کَپی های میل لنگ است.
این قطعه در سایزهای مختلفی وجود دارد تا بوسیله آن بتوان لقی افقی مجاز میل لنگ را تعیین کرد.
علائم خرابی بغل یاتاقانی
شنیدن صدای بسیار خفیف تقه در موتور، هنگام گرفتن یا رها کردن کلاچ.
علت خرابی بغل یاتاقانی
ساییدگی و لاغر شدن آن بدلیل اصطکاک دائم با میل لنگ.
منبع : خودروتک